Institute of Chin Affairs

Publications Burmese

Salai Van Sui San

၂၀၀၀၀ကျပ်တန် ငွေစက္ကူအသစ်နှင့် စစ်ကောင်စီ၏ လမ်းစဥ်

  Loyalvan ၁၉၄၈ မှ ၁၉၅၂အတွင်း ငွေစက္ကူ လွတ်လပ်ရေးခေတ်ဦးကာလဖြစ်သည့် ၁၉၄၈မှ ၁၉၅၂ ခုနှစ်အတွင်း ဒေါင်းပုံ၊ ခြင်္သေ့ပုံပါသော ၁ကျပ်တန်၊ ၅ကျပ်တန်၊ ၁၀၀ကျပ်တန်များပါဝင်သည့် ငွေစက္ကူကို ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ ဗဟိုဘဏ်အက်ဥပဒေမရှိသောကြောင့် ငွေကြေးကို ဗမာနိုင်ငံငွေကြေးအုပ်ချုပ်မှုအဖွဲ့မှ တာဝန်ယူထားခြင်းဖြစ်သောကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံငွေကြးအုပ်ချုပ်မှုအဖွဲ့ကိုယ်စား မောင်ကောင်း

Continue reading ...
Salai Van Sui San

ဆိုင်ကလုန်းမိုခါ နှင့် ပြည်သူများ၏အခက်အခဲများ

  မေလ ၁၄ ရက်နေ့တွင် အဆင့် ၅ ရှိသော မိုခါ(Mocha) မုန်တိုင်းသည် တစ်နာရီ လေတိုက်နှုန်း ၁၇၅ မိုင် (၂၈၀ km/h) ဖြင့်တိုက်ခဲ့သည်။ ကုန်းတွင်းပိုင်းအနီးသို့ ရောက်ချိန်တွင် အဆင့်-၄ မုန်တိုင်းအဖြစ် အားလျော့လာကာ တစ်နာရီ လေတိုက်နှုန်း ၁၅၅မိုင် (၂၅၀ km/h) ဖြစ်လာခဲ့သည်။

Continue reading ...
Salai Van Sui San

စစ်ကောင်စီ အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ချင်းအမျိုးသားအပေါ်  လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု ၇၇ ကျော် ပြုလုပ်၊ ၆၄ ဦးထက်မနည်း သေဆုံး

  နိဒါန်း စစ်ကောင်စီတပ်သည် ၂ နှစ်ကျော် ကာလအတွင်း ခုခံတော်လှန်ရေးအားကောင်းသည့် နေရာဒေသများကို စစ်အုပ်ချုပ်ရေး (Martial Law) ကြေညာပြီး ဦးတည်ထိုးစစ်ဆင်မှုများ ပိုမိုပြုလုပ်နေသည်။ ကယားပြည်နယ်၊ ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း၊ ကရင်ပြည်နယ်၊ ချင်းပြည်နယ်နှင့် စစ်ကိုင်းတိုင်းတို့တွင် တိုက်ပွဲများပိုမိုပြင်းထန်လာသည်ကို တွေ့ရှိရသည်။ ထို့သို့ ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်လာရာ၌ စစ်ကောင်စီ၏ အင်အားချိနဲ့လာခြင်း၊

Continue reading ...
Salai Van Sui San

အရပ်သားပြည်သူအယောက် ၁၀၀ကျော်ကို ၂ရက်အတွင်း လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုဖြင့် သတ်ဖြတ်သည့် စစ်ကောင်စီ

  ၂၀၂၃ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၁၁ရက်‌‌ မနက်‌ ၇နာရီ ၄၅မိနစ်အချိန်ခန့်တွင် စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကန့်ဘလူမြို့နယ်၊ ပဇီကြီးရွာမှာ ကျေးရွာပြည်သူ့ လုံခြုံရေးအဖွဲ့ (ပကဖ)ရုံးဖွင့်ပွဲ ပြုလုပ်‌ဖို့ ပြည်သူအယောက် ၁၅၀ကျော်ခန့် စုဝေးနေချိန် အခမ်းအနားမစတင်မီအချိန်တွင် စစ်ကောင်စီတပ်က တိုက်လေယာဉ်များ၊ စစ်ရဟတ်ယာဉ်များ အသုံးပြု၍  ရုတ်တရက် စီးနင်းပစ်ခတ် ဗုံးကြဲ

Continue reading ...
Salai Van Sui San

တစ်ရက်အတွင်း ဖလမ်းမြို့နယ်၏ ၃ နေရာ၌ ပြည်သူ ၁၁ဦး ကိုသတ်ကာ ဗုံး ၁၄လုံးတိတိ ပစ်ချမှု

  ၂၀၂၃ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၁၀ရက်နေ့၊ နံနက် ၅း၃၀ အချိန်ခန့်တွင် ချင်းပြည်နယ်၊ ဖလမ်းမြို့နှင့် ၁၂မိုင်ခန့် အကွာတွင်ရှိသော Vaar (ဗာရ်ကျေးရွာ)ရှိ စစ်ကောင်စီတပ်စခန်းကို Chin National Defence Force (CNDF) မှ သွားရောက်တိုက်ခိုက်ပစ်ခတ်ခဲ့ပြီး  တစ်နာရီခွဲဝန်းကျင် ပစ်ခတ်ပြီးနောက် စစ်ကောင်စီတပ်စခန်းကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။

Continue reading ...
Salai Van Sui San

စစ်ကောင်စီတပ်၏ ဘာသာရေးအဆောက်အဦးများအပေါ် ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်မှုနှင့် လူမဆန်သောလုပ်ရပ်များအပေါ် သဘောထားထုတ်ပြန်ချက်

  ၈ရက်၊ ဧပြီလ၊ ၂၀၂၃ခုနှစ်   ၂၀၂၃ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၃ရက်နေ့တွင် ပျဥ်းခုံကြီးရွာ (Pyinkhunggyi) ရှိ နှစ်ခြင်းအသင်းတော် ဘုရားကျောင်းမှ သာယာကုန်းရွာ (Tayagone)သို့သွားပြီး ပျောက်ဆုံးသွားသည်ဟုဆိုကာ လူပျောက်ကြော်ငြာထားသော Salai Sui Khaw Mang (Bualkhua ရွာ၊ အသက်၁၈နှစ်)၏ အလောင်းကို

Continue reading ...
Salai Van Sui San

စစ်ကောင်စီ၏ အသင်းအဖွဲ့ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဆိုင်ရာ ဥပဒေသစ်ကြောင့် အရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းများအကြပ်အတည်းတွေ့

    ၂၀၂၂ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၂၈ ရက်နေ့တွင် စစ်ကောင်စီမှ ဥပဒေအသစ်တစ်ခု လက်မှတ်ရေးထိုး ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပါသည်။ ထိုဥပဒေကို လေ့လာကြည့်ရာတွင် “၂၀၁၄ခုနှစ် အသင်းအဖွဲ့မှတ်ပုံတင်ခြင်းဆိုင်ရာ ဥပဒေ” အား ဖျက်သိမ်းကာ ဥပဒေသစ်အဖြစ် အစားထိုးလိုက်ခြင်းသာဖြစ်သည်။ ၂၀၁၄ခုနှစ် အသင်းအဖွဲ့မှတ်ပုံတင်ခြင်းဆိုင်ရာ ဥပဒေ၌ “အသင်းအဖွဲ့အနေဖြင့် မိမိတို့ သဘောဆန္ဒအလျှောက်

Continue reading ...
By the numbers
Salai Van Sui San

စစ်ကောင်စီ၏ အာဏာသိမ်းမှု (၂)နှစ်အတွင်း ချင်းအမျိုးသားများအပေါ် လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုနှင့် အကြမ်းဖက်ကျူးလွန်သည့် ပြစ်မှုများ

– နိဒါန်း ၁။ မတရားသတ်ဖြတ်မှုများ (က) ဆန္ဒပြနေစဥ်သတ်ဖြတ်မှု (ခ) အုပ်စုဖွဲ့မုဒိမ်းကျင့်သတ်ဖြတ်မှု (ဂ) ဓမ္မအမှုတော်ဆောင်များအပေါ်ကျူးလွန်မှု (ဃ) အရပ်သားပြည်သူများအား သတ်ဖြတ်မှု (င) ချင်းအမျိုးသားတော်လှန်ရေးအဖွဲ့ ၂။ လူသားဒိုင်းအဖြစ် အသုံးပြုမှု ၃။ အဆောက်အဦးနှင့် လူနေအိမ်များမီးရှို့ဖျက်ဆီးမှု (က) လူနေအိမ်များ မီးရှို့ဖျက်ဆီးမှုအချို့ (ခ)

Continue reading ...

(၇၅)နှစ်ပြည့် ချင်းအမျိုးသားနေ့ ချင်းရေးရာအဖွဲ့ချုပ်၏ ထုတ်ပြန်ကြေညာချက်

၁။ နှစ်စဥ် ဖေဖော်ဝါရီလ (၂၀) တွင် ကျရောက်သော ချင်းအမျိုးသားနေ့သည် ယခုနှစ် ၂၀၂၃ခုနှစ်တွင် (၇၅)နှစ် (စိန်ရတု) ပြည့်‌မြောက်ပြီဖြစ်ပါသည်။ ထိုသို့ စိန်ရတုတိုင်အောင် ပြည့်‌မြောက်ရာလမ်းခရီးမှာ ခက်ခဲကြမ်းတမ်းလှပါသည်။ ၂။ ချင်းအမျိုးသားနေ့ (ဖေဖော်ဝါရီလ (၂၀)) ၏ သမိုင်းကြောင်းအကျဥ်းကို ဖော်ပြအပ်ပါသည်။ ၁၉၁၈ ခုနှစ်၊

Continue reading ...
Salai Van Sui San

စစ်အာဏာသိမ်းမှု (၂) နှစ်တာကာလအတွင်း မြန်မာနိုင်ငံ၏ အခြေအနေ

  အကြမ်းဖက် ဖက်ဆစ်စစ်တပ်ခေါင်းဆောင်မင်းအောင်လှိုင်နှင့် အပေါင်းအပါများက ၂၀၂၁ ဖေဖေါ်ဝါရီ (၁)ရက်တွင် ကျူးလွန်ခဲ့သည့် မတရားအာဏာသိမ်းမှုသည် ယနေ့တွင် (၂) နှစ် တင်းတင်းပြည့်ပြီဖြစ်သည်။ ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းပေါ်သို့ ရောက်ရှိကာစ တိုင်းပြည်သည် ၄င်းတို့ ပယောဂဖြင့် ဤ ၂နှစ်တာ ကာလအတွင်းမှာပင် အဖတ်ဆယ်မရသော အနေအထားသို့ ရောက်ရှိကာ အစစအရာရာ

Continue reading ...
loading...